Facelift voor Rozendaalse Zand

Vrijdag, 31 augustus 2007 – VELP/ROZENDAAL – Mooier kan niet, zou je zeggen als je het Rozendaalse Zand zo beziet. Desondanks heeft de gemeente Rheden het plan opgevat de zandverstuiving een flinke facelift te geven.

Die bestaat uit het fors vergroten van de oppervlakte stuifzand. Daarmee krijgt het Rozendaalse Zand, dat zowel op Rhedens als op Rozendaals grondgebied ligt, zijn oorspronkelijke grootte terug. De natuur heeft de zandvlakte voor een groot deel overwoekerd.
Gebeurt er niets, dan zou ook het laatste stuk stuifzand op den duur verdwijnen, want de wind heeft er steeds minder vat op. En zonder wind geen stuifzand. Om de wind vrij spel te geven, wordt er 17 hectare bos aan de zuidoostzijde van het gebied gekapt. In een deel van dat gebied wordt ook de begroeide bovenlaag verwijderd, zodat weer zand tevoorschijn komt.
“Als we niks doen groeit het dicht.” Wethouder Harriët Tiemens van de gemeente Rheden laat er geen misverstand over bestaan: wanneer er niets wordt ondernomen, is het op den duur gedaan met het Rozendaalse Zand. En er is haar juist veel aan gelegen de zandverstuiving te behouden. “Ik vind niet dat je elk stuk natuur per se weer in de oude glorie moet herstellen. Maar in dit geval vind ik het de moeite waard.”
En dus wordt, om de wind vrij spel te geven, maar liefst 17 hectare bos aan de zuidoostzijde van het gebied gekapt. In een deel van dat gebied wordt ook de begroeide bovenlaag verwijderd, zodat weer zand tevoorschijn komt.

Tiemens noemt drie redenen waarom. In de eerste plaats biedt stuifzand de mens volgens haar een unieke beleving, niet vergelijkbaar met die in een bos. “Bovendien geeft zo’n zandverstuiving variatie aan het landschap. Alleen maar bos is erg homogeen.”

Ten derde wijst de wethouder op de toename van de diversiteit aan dieren en planten die het gevolg is van het eersherstel van de zandverstuiving; op stuifzand komen zeldzame planten en dieren voor.

Het huidige areaal aan stuifzand in Nederland is slechts 2 procent van de oorspronkelijke hoeveelheid. Op een aantal andere plaatsen zijn al soortgelijke hersteloperaties uitgevoerd, onder meer op de Hoge Veluwe en in de gemeenten Soest en Harderwijk.

Onderzoek heeft inmiddels uitgewezen dat herstel van het Rozendaalse Zand kansrijk is. De ambitie is om met de kap van 17 hectare bos bij het Rozendaalse Zand al in januari volgend jaar te beginnen, zodat die klus voor aanvang van het broedseizoen is geklaard. Opmerkelijk is dat het voor een deel gaat om bomen die aan het einde van de negentiende eeuw zijn aangeplant om het stuifzand een halt toe te roepen.

In de zomer van 2009 moeten alle werkzaamheden zijn afgerond. Bij het werk wordt rekening gehouden met kwetsbare plant- en diersoorten. Uiteindelijk gaat de zandverstuiving dertig hectare beslaan.

Tiemens hoopt op een groot draagvlak onder de bevolking. Maar ze is zich ervan bewust dat er vragen zullen komen. “Zeker als we gaan kappen. Want dat levert in het begin geen mooi plaatje op.”