Zand Rozendaalse Veld verdwijnt

gepubliceerd in: De Gelderlander 10-12-2005 Door SUZANNE HUIBERS

ROZENDAAL – Het stuifzand op het Rozendaalse Veld (vlakbij de parkeerplaats van het hondenlosloopgebied) verdwijnt als er niet snel maatregelen worden genomen. Het verandert in bos.

Van het stuifzand dat er in 1950 was, is nog maar een kwart over, laten luchtfoto’s zien. Als er niets gebeurt, verandert het stuifzand langzaam in bos. “We hebben subsidie aangevraagd om te kunnen onderzoeken of het zinvol en nuttig is om het stuifzandgebied te vergroten”, zegt Nienke Moll. Zij beheert namens de gemeente Rheden het Rozendaalse Veld.

Rheden kocht het eerste deel van het Rozendaalse Veld in 1917 en de rest in 1921 voor één gulden van de Geërfden in Velp. Het Rozendaalse Veld waren de oude markengronden van de Velpenaren. Ze lieten er hun schapen lopen, staken plaggen voor bemesten van landbouwgronden in de omgeving en maaiden jonge heide voor de potstal of bijvoeren van de schapen. Het gebied was vroeger leeg en kaal. “Het gebied was erg arm gemaakt. Als je plagt, haal je het plantje met de wortels eraf. Je houdt dan schrale grond over, omdat de bovenste laag met daarin de wortels veel rijker is”, legt Moll uit. Er ontstonden zandverstuivingen, waarvan nog maar een heel klein deel over is.

De intrede van de kunstmest na de Tweede Wereldoorlog maakte een einde aan het gebruik van heide. Maar als je niet meer plagt, groeit de heide langzaam dicht en ontstaat bos. “Het bos is al opgerukt”, merkt Moll op. Zij wil voorkomen dat het nog verder oprukt. “Er zijn duizenden redenen om heide te behouden. Grootschalige heidevelden zijn van grote waarde en komen alleen in West-Europa voor. Veel planten en dieren zijn erg gehecht aan de heidevelden.”

De instandhouding van het cultuurhistorische landschap brengt veel knelpunten met zich mee, omdat de heide is ontstaan door een intensief gebruik van gronden. Maar de belangstelling voor het maaien van de heide neemt in de agrarische sector af. De studenten van IPC Groene Ruimte hebben het gebied als praktijkruimte gebruikt, maar het aantal cursisten neemt sterk af, waardoor minder heide wordt gemaaid.

“Wij kiezen er niet voor zoals onze buurman Natuurmonumenten doet de heide te laten begrazen door Schotse Hooglanders. De recreatieve functie van het Rozendaalse Veld is erg belangrijk, omdat het gebied van oudsher van iedereen was. Nu is het van fietsers, mountainbikers, wandelaars, ruiters en hondenbezitters”, vertelt Moll. Honden zouden niet los kunnen lopen. “De vraag is of dat in de toekomst nog kan, omdat we te maken hebben met strenge regelgeving.”

Omdat de gemeente Rheden het Rozendaalse Veld niet laat begrazen, moet ze zelf stukje voor stukje plaggen. Daarbij krijgt ze veel hulp van vrijwilligers. “We houden heidewerkdagen. De eerstvolgende is op zaterdag 25 februari. Daarnaast trekken we om de week op dinsdagmorgen met tien vrijwilligers het gebied in om jonge boompjes uit de grond te trekken.” Oude struikheide blijft staan. “Voor de reptielen.”